Czy istnieją noże, które się nie tępią? - sprawdzamy
Na początku warto od razu zaznaczyć, że nie istnieją noże, które nigdy się nie tępią. Każdy, nawet najwyższej jakości nóż, z czasem traci swoją ostrość. Jednak na rynku dostępne są modele, które zachowują swoją ostrość znacznie dłużej niż inne ostrza. Co sprawia, że niektóre noże tępią się wolniej i jak wybrać te najtrwalsze? W tym artykule wyjaśniamy, od czego zależy odporność noża na stępienie oraz przedstawiamy przykładowe modele noży.
Od czego zależy odporność noża na stępienie?
Odporność noża na stępienie w dużej mierze zależy od rodzaju i twardości stali, z której wykonano ostrze. Wyższa twardość w skali HRC oznacza, że nóż dłużej utrzymuje ostrość. Noże, które pozostają ostre przez dłuższy czas, mają twardość na poziomie 58 HRC lub wyższą. Warto jednak podkreślić, że różnica między nożem o twardości 58 HRC a nożem o twardości 59 HRC jest znacząca, ponieważ już jeden stopień w skali może mieć duży wpływ na szybkość stępienia ostrza.
Warto przy tym pamiętać, że noże o bardzo wysokiej twardości w skali HRC, choć świetnie utrzymują ostrość przez dłuższy czas, są również bardziej kruche, co może prowadzić do łatwiejszego złamania lub wyszczerbienia ostrza, zwłaszcza podczas intensywnego użytkowania.
Poza tym odporność noża na stępienie może zależeć też od innych czynników, takich jak skład chemiczny stali danego noża. Poniżej znajduje się zestawienie czynników, które mogą wpłynąć na odporność noża na stępienie:
- Rodzaj i skład chemiczny stali - jest to jeden z najważniejszych czynników wpływających na trwałość ostrości noża. Przykładowo, stale proszkowe, takie jak CPM S30V, S35VN, M390 czy Elmax, charakteryzują się wysoką twardością oraz odpornością na ścieranie. Dzięki tym właściwościom długo utrzymują ostrość, dlatego często wykorzystywane są w nożach klasy premium oraz EDC (Everyday Carry). Zawartość pierwiastków stopowych, takich jak chrom, ma istotny wpływ na strukturę stali i jej zdolność do długotrwałego zachowania ostrości.
- Odpowiednia obróbka stali — odporność noża na stępienie zależy w dużej mierze od odpowiedniej obróbki cieplnej stali, w tym hartowania i odpuszczania.
- Powłoka i wykończenie ostrza — powłoki antykorozyjne, takie jak DLC czy Cerakote, chronią stal przed korozją i zmniejszają tarcie, co spowalnia zużycie ostrza i sprzyja dłuższemu utrzymaniu ostrości. Z kolei dobre wykończenie (np. polerowane ostrze) dodatkowo ogranicza mikrouszkodzenia, opóźniając proces tępienia.
- Sposób użytkowania — krojenie na odpowiednich powierzchniach oraz używanie noża zgodnie z jego przeznaczeniem przedłuża żywotność ostrza.
- Pielęgnacja — mycie ręczne zamiast w zmywarce, unikanie silnych detergentów oraz właściwe przechowywanie znacząco wpływają na trwałość ostrza.
Zachęcamy do przeczytania naszego innego artykułu na temat tego, czym i jak naostrzyć nóż!
Modele noży z wysoką odpornością na stępienie - przegląd
Dla osób, które szukają noży o znacznie większej odporności na stępienie niż standardowe modele, przygotowaliśmy zestawienie kilku wybranych produktów. Oczywiście, w sklepie Militaria.pl znajdziesz także wiele innych noży, które cechują się wysoką odpornością na zużycie.
Nóż Za-Pas WZ.25 Grom – Black
To nóż zaprojektowany przez Militaria.pl, a wykonany przez polską manufakturę Za-Pas. Wyróżnia się większą odpornością na stępienie niż standardowe noże dostępne w wielu sklepach. Jego głownię o profilu Clip-Point zahartowano do twardości 59 +/-1 HRC i wykończono czarną, strukturalną powłoką, która zapewnia dodatkową ochronę przed korozją. Taka twardość gwarantuje długotrwałą ostrość ostrza, jednocześnie nie sprawiając, że nóż staje się zbyt kruchy – zachowuje odpowiednią wytrzymałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne.
Warto dodać, że nóż ma konstrukcję typu Full Tang, a jego ostrze zostało wykonane ze szwedzkiej stali Sleipner, poddanej profesjonalnej obróbce cieplnej. Stal ta cechuje się dużą odpornością na ścieranie oraz jest wyjątkowo odporna na pęknięcia. Na grzbiecie ostrza, w miejscu oparcia kciuka, znajduje się jimping (karbowanie), które zapewnia lepszą kontrolę nad ostrzem podczas cięcia. Nóż Za-Pas WZ.25 Grom to narzędzie, które świetnie sprawdzi się zwłaszcza podczas survivalu czy też buschraftu.
Nóż składany Benchmade Osborne CPM-S30V - Black G10
Składany folder, który świetnie sprawdzi się zarówno w codziennym użytkowaniu (EDC), jak i podczas aktywności outdoorowych. Głownia tego noża o profilu Reverse-Tanto wykonana jest z wysokogatunkowej satynowanej stali nierdzewnej CPM-S30V o twardości 58-60 HRC, co zapewnia długotrwałą ostrość. Taka twardość sprawia, że nóż długo utrzymuje ostrość oraz wykazuje wysoką odporność na wykruszenia.
Nóż Benchmade Osborne CPM-S30V - Black G10 wyposażony jest w elastyczny klips, który umożliwia wygodne zaczepienie go o pasek lub brzeg kieszeni. Otwieranie noża ułatwia obustronny kołek pod kciuk. Bezpieczeństwo użytkowania zapewnia blokada Axis Lock, która chroni przed przypadkowym otwarciem noża.
Nóż składany Benchmade Mini Bugout CPM-S90V - Black Carbon Fiber
Kolejny model noża to również świetny wybór do codziennego użytku (EDC). Jego głownia o profilu Drop-Point wykonana jest z wysokiej jakości stali nierdzewnej CPM-S90V. Ostrze zostało zahartowane do twardości 59-61 HRC, co zapewnia długotrwałą ostrość i minimalizuje konieczność częstego ostrzenia. Ostrze zostało wykończone w technice satynowania, co nadaje mu efekt półmatu. Tego rodzaju wykończenie redukuje niechciane odbicia światła.
Rękojeść noża wykonana jest z włókna węglowego, co zapewnia pewny chwyt, a mechanizm blokujący Axis Lock gwarantuje bezpieczeństwo użytkowania. Wygodne noszenie zapewnia sprężysty klips mini deep-carry, który umożliwia przypięcie noża do paska lub krawędzi kieszeni. Klips jest przekładalny, co pozwala na zamontowanie go w pozycji tip-up, zarówno dla osób prawo- jak i leworęcznych.
Nóż Boker Bronco Basic
To wytrzymały nóż outdoorowo-survivalowy typu Full Tang, którego głownia o profilu Drop-point została wykonana z wysokiej jakości stali narzędziowej CPM-3V. Dzięki zahartowaniu ostrza do twardości 62-63 HRC, nóż ten utrzymuje ostrość przez bardzo długi czas.
Rękojeść tego noża została wykonana z tworzywa TPE, które jest wytrzymałym i elastycznym materiałem o właściwościach antypoślizgowych, dzięki czemu nóż pewnie leży w dłoni. Klingę wykończono techniką Stonewash, co nadaje jej efekt półmatu. Zaletą tej obróbki jest to, że ślady użytkowania są znacznie mniej widoczne, co sprawia, że jest to popularny wybór dla noży, które są intensywnie użytkowane.
Nóż Morakniv Garberg Multi-Mount
To bardzo wytrzymały model noża, który świetnie sprawdzi się do cięcia, batonowania oraz podważania. Głownia o długości 109 mm została wykonana ze stali nierdzewnej Sandvik 14C28N, zahartowanej do twardości HRC 57–58. Ta ceniona stal, wzbogacona domieszką azotu, charakteryzuje się zwiększoną odpornością na korozję oraz wysoką twardością.
Morakniv Garberg Multi-Mount to nóż o konstrukcji full-tang. Jego rękojeść wykonano z trwałego nylonu i dobrze leży w dłoni oraz charakteryzuje się wysoką odpornością na uszkodzenia. Z końca rękojeści tego noża wystaje fragment trzpienia, który może służyć jako prowizoryczny młotek, zbijak do szyb lub skrobak do magnezji.
Jak dbać o noże, by dłużej pozostały ostre?
Jeśli chcesz, aby Twój nóż pozostał jak najdłużej ostry to warto kierować się kilkoma wskazówkami:
- Po każdym użyciu warto dokładnie wyczyścić nóż. Usuń wszelkie zanieczyszczenia, takie jak ziemia, piasek, resztki roślin czy sok z mięsa, które mogą prowadzić do korozji ostrza.
- Do czyszczenia noża używaj miękkiej szmatki lub gąbki, aby nie uszkodzić powierzchni ostrza. Unikaj szorowania gąbką po ostrzu, gdyż może to prowadzić do uszkodzeń.
- Jeśli Twój nóż wymaga naostrzenia to pamiętaj, aby utrzymać odpowiedni kąt. Dzięki temu ostrzenie będzie równomierne, a ostrość noża dłużej się utrzyma.
- Po zakończeniu używania noża przechowuj go w suchym miejscu. Unikaj trzymania noża w wilgotnym środowisku.
- Noże ze stali węglowej wymagają szczególnej uwagi, ponieważ są bardziej podatne na rdzewienie. Po każdym użyciu wytrzyj ostrze do sucha, a w razie potrzeby nałóż na nie cienką warstwę oleju (np. oleju mineralnego), aby zapobiec korozji.
Oferta noży i ostrzałek w Militaria.pl
W naszym sklepie znajdziesz szeroki wybór noży, w tym: noże taktyczne i wojskowe, składane, z głownią stałą, motylkowe, sprężynowe oraz wiele innych. Niektóre z nich to modele EDC, które można nosić na co dzień, aby były zawsze pod ręką w razie potrzeby. Natomiast noże o mocniejszej konstrukcji świetnie sprawdzą się podczas różnych prac w lesie. Oferujemy noże takich marek jak: Glock, Cold Steel, Takumitak, Mil-Tec czy Sanremu.
Poza tym, jak wspomnieliśmy w artykule, każdy nóż prędzej czy później się stępi. Dlatego oferujemy ostrzałki i osełki do noży, które pozwolą szybko przywrócić ostrze do pełnej funkcjonalności. Proponujemy szeroką gamę ostrzałek, w tym zarówno ręczne, jak i elektryczne, dostępne w różnych rozmiarach – od kompaktowych modeli idealnych do codziennego użytku, po większe, bardziej zaawansowane urządzenia.
