Co to jest staza taktyczna i jak ją stosować?
Staza taktyczna to wyposażenie medyczne, którego używa się w przypadku bardzo dużych krwotoków, które nierzadko zagrażają życiu. Jest to niezbędny element ekwipunku medycznego każdego żołnierza, ale korzystają z niej także przedstawiciele innych służb mundurowych, a także cywile.
W tym artykule dowiesz się, co to jest staza taktyczna i w jakich sytuacjach się ją stosuje. Podpowiemy również, jak prawidłowo założyć stazę na ranną kończynę i omówimy różnice między najpopularniejszymi modelami CAT oraz SOFT.
Czym jest staza taktyczna i jakie jest jej zastosowanie?
Staza taktyczna (inaczej opaska uciskowa lub zaciskowa) służy do tamowania bardzo silnych krwotoków występujących na kończynach dolnych i górnych. Jej zastosowanie ma na celu całkowitą blokadę dopływu krwi do miejsca urazu.
Zgodnie z wytycznymi Tactical Combat Casualty Care (TCCC), wiele armii na świecie wyposaża swoich żołnierzy w stazy taktyczne. Ich stosowanie znacząco zwiększa szanse na przeżycie w sytuacjach krytycznych. Szacuje się, że powszechne używanie stazy taktycznej spowodowało znaczny spadek śmiertelności rannych na współczesnym polu bitwy. Obecnie, poza wojskiem, stazy taktyczne są również częstym elementem wyposażenia policji, służb medycznych, straży pożarnej i granicznej, a także osób cywilnych.
Dla cywilów staza taktyczna może okazać się szczególnie przydatna w samochodzie, ponieważ wypadki drogowe należą do najczęstszych sytuacji, w których istnieje potrzeba szybkiego zatamowania krwawienia. Stazy taktyczne są również przydatnym elementem wyposażenia na strzelnicach, gdzie ryzyko przypadkowych urazów jest podwyższone. Dodatkowo, w ramach przygotowania na sytuacje kryzysowe oraz survivalowe, warto nauczyć się jej prawidłowego zakładania i regularnie ćwiczyć różne scenariusze.
Zastosowanie stazy taktycznej jest traktowane jako środek ratujący życie, jednak jej użycie wiąże się także z pewnym ryzykiem. Staza powinna być stosowana wyłącznie w sytuacjach krytycznych, takich jak:
- niemożność zatamowania krwawienia wszystkimi dostępnymi metodami, tzn. uniesieniem kończyny, uciskiem miejsca krwawienia lub założeniem opatrunku uciskowego,
- amputacje urazowe, zmiażdżenia,
- wypadki masowe (katastrofy) – w celu udzielenia pomocy jak największej liczbie poszkodowanych w jak najkrótszym czasie.
Zakładanie stazy taktycznej - jak robić to prawidłowo?
Prawidłowe założenie stazy taktycznej może znacznie zwiększyć szanse na uratowanie życia poszkodowanego. Poniżej przedstawiamy czynności, które należy wykonać, aby poprawnie założyć stazę taktyczną typu CAT:
1. Przełóż stazę taktyczną wokół kończyny, umieszczając ją około 5-7 cm powyżej miejsca krwawienia. Jeśli nie możesz zlokalizować dokładnego miejsca krwotoku, to umieść stazę wysoko na kończynie.
2. Zaciśnij taśmę i zablokuj jej koniec po otoczeniu nią kończyny. Nie zakrywaj krępulca. Pętla powinna być na tyle ciasna, aby końcówki trzech palców nie mogły zostać wsunięte między taśmę a kończynę.
3. Przekręcaj krępulec, aż do momentu całkowitego zatamowania krwawienia.
4. Umieść krępulec w klipsie mocującym. Sprawdź, czy nadal występuje krwawienie oraz czy na obwodzie jest wyczuwalne tętno. Jeśli rana nadal krwawi lub wyczuwalne jest tętno obwodowe, to należy rozważyć mocniejsze zaciśnięcie stazy lub założenie kolejnej stazy nad pierwszą.
5. Zabezpiecz krępulec paskiem znajdującym się na klipsie mocującym. Zanotuj czas założenia stazy na pasku lub w dobrze widocznym miejscu na ciele poszkodowanego. Staza może być umieszczona na kończynie przez okres do dwóch godzin!
Pamiętaj o tym, że:
- Staza powinna być wystarczająco ciasno założona na kończynę dolną lub górną w celu kontrolowania krwotoku. Głównym celem jest, aby krew nie wydostała się poza stazę!
- Raz założona opaska uciskowa nie powinna być luzowana! Może to skutkować ponownym krwawieniem.
- W większości przypadków zastosowanie pojedynczej opaski skutecznie kontroluje krwotok, jednak w niektórych sytuacjach konieczne może być użycie drugiej opaski. Należy ją wtedy założyć nad pierwszą opaskę.
Jaką stazę taktyczną wybrać - CAT czy SOFT?
Na rynku można znaleźć kilka typów staz taktycznych, które mogą się nieco różnić pod pewnymi względami. Jedno jest pewne — każda z nich ma na celu tamowanie krwotoków, szczególnie w sytuacjach, gdy inne metody zatrzymania krwawienia okazują się nieskuteczne. Do najpopularniejszych należą dwa rodzaje staz — CAT oraz SOFT.
CAT, czyli Combat Application Tourniquet, to obecnie najczęściej stosowana staza przez liczne armie na całym świecie. Składa się z paska obszytego rzepem, a elementem krępującym jest wykonany z tworzywa sztucznego kołowrót z blokadą.
SOFTT to z kolei jedna z najpopularniejszych alternatyw dla CAT, również używana przez wojsko i jednostki specjalne. Pod względem konstrukcyjnym jest podobna do CAT, ale zamiast rzepu jako elementu blokującego wyposażona jest w klamrę ze śrubą zabezpieczającą.
Zapewne zastanawiasz się teraz, którą stazę wybrać – CAT czy SOFT? Obie są skuteczne w tamowaniu krwotoków, a wybór między nimi zależy głównie od indywidualnych preferencji. CAT ma tę przewagę, że jako pierwsza pojawiła się na rynku i została przyjęta zarówno przez armię brytyjską, jak i amerykańską do użytku w walce. Istnieją liczne badania oparte na doświadczeniach tysięcy ciężko rannych żołnierzy, które potwierdzają jej wysoką skuteczność.
Chociaż SOFT nie ma tak długiej historii jak CAT, jest używana przez wiele elitarnych jednostek z doskonałymi wynikami. Wiele osób wybiera tę stazę ze względu na metalową klamrę, która eliminuje konieczność przewlekania rzepów, jak ma to miejsce w przypadku CAT, co może ułatwić jej zakładanie. SOFT jest również lżejsza i bardziej kompaktowa po złożeniu, co ułatwia jej przenoszenie.
Oferta staz taktycznych w Militaria.pl
W ofercie Militaria.pl dostępne są stazy taktyczne produkowane przez takie marki jak: Tactical Medical Solutions oraz CAT Resources. Decydując się na zakup stazy z naszej oferty, możesz mieć pewność, że są to oryginalne i wytrzymałe produkty.
Oferujemy stazy typu CAT oraz SOFT. Polecamy dobrać do nich specjalne ładownice, do których można schować stazę. Ładownicę można przymocować np. do kamizelki lub pasa, aby mieć do stazy szybki i łatwy dostęp.
