Co to jest broń biała?

Broń biała, czy to w postaci prymitywnych narzędzi czy też zaawansowanych konstrukcji, odegrała znaczącą rolę w historii świata. Nie tylko jako narzędzie walki, lecz także jako wyraz kultury i rzemiosła. W dzisiejszych czasach, choć jej zastosowanie wojenne zostało w dużej mierze zastąpione przez broń palną, broń biała wciąż zachowuje swoje miejsce w obszarze kolekcjonerstwa, rekonstrukcji historycznej oraz sztuk walki.

W tym artykule dowiesz się, co to jest broń biała, poznasz jej różne rodzaje i klasyfikacje oraz poruszona zostanie kwestia legalności jej posiadania w Polsce.

Definicja broni białej

Broń biała to rodzaj broni używanej do walki wręcz, która zadaje obrażenia przy użyciu siły ludzkich mięśni. Od najdawniejszych czasów do XVI wieku była to podstawowa broń wojenna, myśliwska i sportowa używana w bezpośrednich starciach.

Obecnie broń biała odgrywa często ważną rolę w rekonstrukcjach historycznych, defiladach, pokazach i wydarzeniach kulturalnych, wnosząc wkład w upamiętnianie różnych epok. Używa się jej na przykład podczas pokazów szermierki czy rekonstrukcji bitew.

Jakie są rodzaje broni białej?

Archeolodzy i historycy wojskowości przedstawiają różne klasyfikacje broni białej. Dzielą ją ze względu na zadawane obrażenia, podtyp samej broni (np. miecze, topory) lub wyróżniają na podstawie charakterystycznych cech budowy narzędzia. Andrzej Nadolski, wybitny polski bronioznawca zajmujący się okresem średniowiecza, podzielił broń białą na sieczną (np. miecze, szable, kordy, tasaki), obuchową (np. topory, czekany, maczugi, buzdygany) i drzewcową (np. włócznie, glewie, partyzany).

Encyklopedia PWN podaje ogólną klasyfikację broni białej pod kątem zadawanych obrażeń klasyfikując ją na sieczną, kolną i obuchową.

Mimo to wiele broni łączy w sobie cechy tych różnych kategorii. Na przykład, miecz jest bronią sieczno-kolną, co oznacza, że umożliwia zadawanie zarówno cięć, jak i pchnięć. Wszystko jednak zależy od tego, kto daną bronią włada i indywidualnego stylu jej używania.

Dlatego podział na te trzy rodzaje broni stanowi bardziej ogólny sposób klasyfikacji. Poniżej przedstawiamy trzy rodzaje broni białej, które można znaleźć w naszej ofercie:

Broń sieczna

Broń sieczna, czyli zaprojektowana do zadawania cięć, obejmuje takie podtypy jak: miecz, szabla, tasak czy kord. Cechą charakterystyczną broni siecznej jest metalowa głownia: prosta lub zakrzywiona, jednosieczna lub obosieczna.

Broń sieczna umożliwia również zadawanie uderzeń, ale jest to zazwyczaj funkcja poboczna, czasami znacznie ograniczona lub nawet całkowicie pominięta w porównaniu z bronią łączącą cechy broni siecznej i kolnej.

Broń kolna

Broń kolna to rodzaj broni przeznaczonej głównie do zadawania pchnięć, co umożliwia specjalnie skonstruowany ostry sztych lub grot. Niekiedy w ograniczonym stopniu również do cięć. Przykładem takiej broni jest włócznia lub sztylet. Można wyróżnić dwa główne typy broni kolnej: broń drzewcową i broń boczną.

Broń drzewcowa była wykorzystywana głównie podczas walk piechoty z kawalerią, choć nie tylko. Składała się z długiego drzewca i grotu osadzonego na jego końcu. Przykładem kolnej broni drzewcowej jest:

• włócznia,
• kopia,
• partyzana.

Broń obuchowa

Broń obuchowa, wykorzystywana do zadawania miażdżących ciosów, obejmuje broń taką jak topory, buzdygany czy maczugi. Broń ta składa się zazwyczaj z głowicy z twardego materiału lub żeleźca topora osadzonego na metalowym trzonie lub krótkim drzewcu. Jest uważana za jedną z najstarszych broni używanych przez człowieka. Pierwszymi przykładami broni obuchowej były kamienne narzędzia ze starszej epoki kamienia (paleolitu), czyli choppery i pięściaki oraz prymitywne maczugi - kawałek drewna lub duże kości.

Czy broń biała jest legalna w Polsce?

Wiele osób fascynuje się bronią białą, lecz ma wątpliwości czy jej posiadanie jest legalne. Zgodnie z ustawą z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji broń biała, na którą wymagane jest pozwolenie, obejmuje:

• ostrze ukryte w przedmiotach niemających wyglądu broni,
• kastet,
• nunczako,
• pałka z końcówką z ciężkiego i twardego materiału lub zawierająca wkładki z takiego materiału,
• pałka wykonana z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitująca kij bejsbolowy.

Co z tego wynika? Czy trzeba mieć pozwolenie na broń białą? Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem na pozostałe rodzaje broni białej (niewymienione w ustawie) nie jest wymagane pozwolenie, a obywatele mają swobodny dostęp do ich posiadania (wbrew obiegowej opinii, nóż - bez względu na długość głowni - nie jest uznawany za broń białą (zgodnie z ustawą o broni i amunicji).

Repliki broni białej w sklepie Militaria.pl

W ofercie sklepu Militaria.pl dostępne są różne modele broni białej, przeznaczone zarówno dla kolekcjonerów, miłośników rekonstrukcji historycznych, jak i osób poszukujących broni do treningu sztuk walki.

Dysponujemy mieczami i szablami europejskimi, japońskimi i chińskimi, a także replikami wzorowanymi na rekwizytach z produkcji filmowych. Wybrane z nich mają profesjonalnie hartowane ostrza i są przeznaczone do treningu precyzji oraz siły cięć. Wśród naszego asortymentu znajdują się zarówno ostre miecze stalowe, jak i repliki mieczy ozdobnych o stępionych ostrzach. Proponujemy również repliki słynnych japońskich mieczy katana, których rękojeści wykonane są z wysokiej jakości materiałów. Dostępne są również miecze z tworzyw sztucznych, takich jak ABS czy Zytel. Miecze tego typu polecane są do użytku podczas różnych form samoobrony oraz w trakcie trenowania sportów i sztuk walki, takich jak Kendo. Polecamy szable, takie jak replika polskiej szabli husarskiej z XVII wieku czy replika amerykańskiej szabli lekkiej kawalerii M1860.

W sklepie Militaria.pl dostępne są również topory wzorowane na znaleziskach archeologicznych z tzw. epoki wikingów. Ostre żeleźce wykonano z hartowanej stali węglowej, a wytrzymałe styliska wyciosane z orzechowca pozwalają na długotrwałe posługiwanie się narzędziem.

Nasza oferta obejmuje także sztylety i noże bojowe. Zarówno modele treningowe, ozdobne, jak i ostre, w pełni funkcjonalne egzemplarze. Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą włóczni. Wśród nich znajdują się modele stanowiące połączenie nowoczesnej technologii i klasycznego kształtu ostrza, który znany jest z tradycyjnych włóczni używanych podczas starożytnych polowań. Stanowią one świetną propozycję dla osób, które chcą poćwiczyć rzucanie do celu. Z powodzeniem sprawdzą się również do zastosowań terenowych.

Bibliografia:

1. Górewicz Igor D., "O broni Słowian. Na wojnie i w kulturze", Triglav, 2020.
2. Nadolski Andrzej, "Studia nad uzbrojeniem polskim w X, XI i XII wieku", Zakład im. Ossolińskich we Wrocławiu, 1954.
3. Marek Lech, "Early Medieval Swords from Central and Eastern Europe. Dilemmas of an Archeologist and a Student of Arms", Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2005.
4. Encyklopedia PWN, wersja internetowa.