Podstawowe rodzaje szlifów noży - przewodnik

Wybór odpowiedniego szlifu noża ma kluczowe znaczenie, zarówno dla jego funkcjonalności, jak i trwałości. Różne rodzaje szlifów noży mają swoje unikalne cechy, które wpływają na wytrzymałość, ostrość oraz zastosowanie ostrza. Szlif decyduje także o tym, jak dobrze nóż będzie ciął określony materiał, a także o łatwości jego ostrzenia i konserwacji.

W niniejszym przewodniku przedstawiamy różne rodzaje szlifów noży, wraz z krótkim opisem ich zalet i wad, aby ułatwić Ci wybór najlepszego rozwiązania dla Twoich potrzeb.

Full Flat Grind (Płaski pełny)

Jeden z najpopularniejszych szlifów. Powierzchnie boczne głowni są w całości klinem tnącym tworzonym przez płaszczyzny ciągnące się od grzbietu po krawędź tnącą. Głownia taka ma bardzo korzystny balans między wytrzymałością a płynnością i lekkością cięcia. Szerokie płaskie powierzchnie zapewniają bardzo stabilny ruch w ciętym materiale, co w połączeniu z małym oporem stawianym przez taką głownię zapewnia doskonałe, głębokie cięcie. Stosowany w nożach myśliwskich i ogólnego przeznaczenia.

Hollow (Wklęsły)

Powierzchnie boczne klina tnącego są wklęsłe. Szlif może być wyprowadzony na pełnej szerokości głowni lub częściowy (niski/wysoki). Jego zaletą jest możliwość utworzenia cienkiego, bardzo dobrze tnącego klina przy stosunkowo niewielkiej wysokości szlifu, a więc godzi wytrzymałość głowni z dobrze tnącym ostrzem. Wady to mniejsza wytrzymałość bezpośrednio nad krawędzią tnącą oraz fakt, iż przy głębszych cięciach głownia traci stabilność i stawia duży opór z powodu gwałtownie zwiększającej się grubości w okolicach grzbietu. Stosowany głównie w nożach myśliwskich oraz składanych ogólnego przeznaczenia.

Convex (Wypukły)

Powierzchnie boczne klina tnącego są lekko wypukłe i nie zachodzi wyraźne rozgraniczenie między klinem tnącym a samą krawędzią. Szlif może być wyprowadzony na pełnej szerokości głowni lub częściowy (niski/wysoki). Profil ten zapewnia wytrzymałą krawędź tnącą przy stosunkowo małym oporze stawianym przez głownię w ciętym materiale. Polecany na szlif noży survivalowych i większych głowni przystosowanych do rąbania. Jest dość trudny do wykonania, co niestety skutkuje większą ceną noża. Ponadto krawędź tnąca szlifu convex wymaga większej wprawy w ostrzeniu.

Scandi Grind (Szlif skandynawski)

Jest to niski, częściowy szlif płaski z krawędzią tnącą wyprowadzoną na zero. Nie ma tradycyjnej, oddzielnej fazy krawędzi tnącej, która jest charakterystyczna dla innych szlifów, takich jak szlif wklęsły czy wypukły. Noże ze szlifem Scandi są bardzo ostre, a jednocześnie krawędź tnąca jest odporna na wykruszenia – powierzchnia przekroju szybko rośnie za krawędzią tnącą, dzięki czemu trudniej ją wykruszyć. Noże z tym szlifem nie sprawdzają się przy krojeniu żywności. Świetnie nadają się za to do obróbki drewna, co czyni je częstym wyborem bushcraftowców.

Chisel (Dłuto)

Szlif wyprowadzony jest tylko z jednej strony, druga strona głowni pozostaje płaska. Może być płaski pełny, częściowy, a nawet wypukły. W przypadku osoby praworęcznej najlepiej, jeśli część płaska znajduje się po lewej stronie, w przeciwnym razie głownia będzie miała tendencję do zbaczania z linii cięcia. Podstawową zaletą tego szlifu jest prostsza produkcja i mniejsze zużycie narzędzi, co powinno przekładać się na niższą cenę noża.

Flat Grind (Płaski częściowy)

Powierzchnie boczne klina tnącego są płaskie jak w szlifie full-flat, lecz zaczynają schodzić się w kierunku krawędzi tnącej mniej więcej od połowy szerokości głowni. Jeśli płaszczyzny klina tnącego zajmują więcej miejsca, szlif nazywamy wysokim, jeśli mniej, szlif nazywamy niskim. Ma podobne właściwości jak szlif full-flat, jednak klin tnący jest niższy, a jego płaszczyzny zbiegają się pod większym kątem, co skutkuje większym oporem podczas cięcia. Zaletą szlifu częściowego jest większa powierzchnia przekroju poprzecznego przy założonej szerokości i grubości głowni, dzięki czemu nóż jest znacznie bardziej odporny na złamanie. Stosowany w nożach wojskowych, taktycznych i ciężkich nożach przystosowanych do rąbania.

Mieszany/kombinowany/asymetryczny

Szlif mieszany, znany również jako szlif kombinowany lub asymetryczny, to zaawansowana technika obróbcza, która umożliwia łączenie różnych rodzajów szlifów w celu osiągnięcia pożądanego efektu estetycznego oraz funkcjonalnego. W praktyce oznacza to możliwość łączenia szlifów wklęsłych z płaskimi, wypukłych z zerowymi lub innych kombinacji, które odpowiadają konkretnym wymaganiom projektu.