Jak dobrać akumulator do repliki ASG? - rodzaje i ładowanie różnych akumulatorów
Akumulatory stanowią podstawę działania każdej repliki typu AEG (Airsoft Electric Gun). Ich zadaniem jest zasilenie energią elektryczną silnika, który wprawia w ruch cały układ napędowy repliki zwany gearboxem. Wybór odpowiedniego akumulatora może sprawić wiele trudności, szczególnie gdy ten nie znajduje się w zestawie wraz z karabinkiem.
Podczas wyboru należy zwrócić uwagę zarówno na rodzaj akumulatora, napięcie, kształt, a także na rodzaj wtyku. Problemów przysparza również dobór odpowiedniej ładowarki oraz czas ładowania akumulatora. Warto zaznaczyć, że prawidłowe dopasowanie akumulatora i odpowiednia eksploatacja mają bardzo duży wpływ na bezawaryjną pracę repliki. Z poniższego poradnika dowiesz się: jaką baterię do repliki ASG wybrać, jak ładować akumulator oraz jak o niego zadbać, by nie uległ szybkiemu zużyciu.
Rodzaje baterii w replikach ASG
Na rynku jest wiele dostępnych rodzajów akumulatorów przystosowanych do pracy w karabinkach AEG. Te mogą zostać podzielone ze względu na technologię zastosowanych ogniw, napięcie, pojemność (wyrażoną najczęściej w miliamperogodzinach) oraz na kilka innych charakterystycznych zmiennych. Różne typy baterii mają swoje wady i zalety, dlatego przed dokonaniem właściwego wyboru warto zapoznać się z każdym z nich.
Omawiając technologie i rodzaje akumulatorów stosowanych w replikach AEG, warto wyjaśnić pewne podstawowe pojęcia, którymi będziemy się posługiwać:
-
Pakiet to określenie akumulatora, na który składa się od jednego do kilku ogniw.
-
Ogniwo jest częścią składową pakietu. Z reguły składa się z dwóch elektrod zanurzonych w roztworze elektrolitu, co stanowi podstawę do zajścia reakcji chemicznej, z której energia zamieniana jest na energię elektryczną.
-
Akumulator (inaczej ogniwo wtórne) to urządzenie, które po wyczerpaniu można naładować ponownie za pomocą prądu elektrycznego o odpowiednim natężeniu. Cechą wszystkich akumulatorów (oraz baterii) jest to, że do ich działania (uwalniania energii elektrycznej) dochodzi poprzez reakcję chemiczną, odpowiednią dla danego typu akumulatora.
W przypadku replik AEG najczęściej stosuje się:
-
Akumulatory litowo-jonowe (Li-Ion)
-
Akumulatory litowo-polimerowe (Li-Po)
-
Akumulatory litowo-żelazowo-fosforanowe (Li-Fe)
-
Akumulatory niklowo-metalowo-wodorkowe (NiMH)
Warto wiedzieć, że powszechnie bateriami nazywa się ogniwa galwaniczne (inaczej alkaiczne) z ogniwami pierwotnymi, które są szeroko stosowane w sprzęcie elektronicznym. Są to np. popularne “paluszki”, czyli baterie AA. Są one jednorazowego użytku i w przeciwieństwie do akumulatorów (które składają się ogniw wtórnych) nie nadają się do ponownego ładowania. Jednak z powodu powszechnego stosowania obu określeń w odniesieniu do akumulatorów w ASG, pojęć bateria i akumulator używamy zamiennie.
Akumulatory Li-Ion
Akumulatory litowo-jonowe (Li-Ion) są obecnie najpopularniejszym typem akumulatora stosowanym w wielu różnych urządzeniach elektronicznych takich jak na przykład laptopy czy telefony komórkowe. Akumulatory te charakteryzują się doskonałymi cechami użytkowymi, wysoką wydajnością oraz brakiem efektu pamięci. Co ważne, cechują się także wysoką odpornością na głębokie rozładowanie, co znacznie zwiększa ich trwałość i żywotność.
Zalety akumulatorów Li-Ion:
-
nawet dwukrotnie większa pojemność i wolniejszy proces rozładowywania akumulatora w porównaniu do modeli NiMH przy zachowaniu tych samych rozmiarów i masy,
-
znacznie większa wydajność,
-
dość duża odporność na zmiany temperatur,
-
wysoka żywotność.
Wady akumulatorów Li-Ion:
-
bardzo duża podatność na uszkodzenia mechaniczne.
Jedną z zalet stosowania akumulatorów Li-Ion jest także brak “efektu pamięci”, który występował w akumulatorach starszego typu. W replikach AEG akumulatory te dostępne są w pakietach o napięciu 7,4 V oraz 11,1 V.
Akumulatory Li-Po
Akumulatory Li-Po są obecnie najbardziej rozpowszechnionym typem baterii stosowanym w replikach ASG. Mają także pewną przewagę nad wyżej opisanymi bateriami litowo-jonowymi (Li-Ion). Oba akumulatory różnią się zastosowanym elektrolitem, który w Li-Ion jest płynny, a w bateriach Li-Po - stały lub w postaci żelu. Zastąpienie cieczy żelem pozytywnie wpłynęło na bezpieczeństwo użytkowania oraz na ogólną trwałość akumulatora.
Ze względu na napięcie nominalne pojedynczego ogniwa, które wynosi 3,7 V pakiety Li-Po stosowane w replikach AEG cechują się łącznym napięciem rzędu 7,4 V i 11,1 V, choć zdarzają się także pakiety o napięciu 14,8 V.
Podobnie jak w przypadku baterii Li-Ion do zalet możemy zaliczyć:
-
dużą pojemność przy niskiej wadze i przy stosunkowo małym rozmiarze pakietu,
-
wysoką wydajność w stosunku do akumulatorów NiMH/NiCD,
-
brak “efektu pamięci”.
Wady baterii Li-Po:
-
niska tolerancja na zbyt duże rozładowanie (poniżej 3 V),
-
niska odporność na przeładowanie (powyżej 4,2 V),
-
wyższa cena w porównaniu do pakietów Li-Ion,
-
ryzyko zmniejszenia żywotności poprzez nieumiejętne i niewłaściwe użytkowanie.
Do wad akumulatorów litowo-polimerowych należy również zaliczyć podatność na uszkodzenia mechaniczne, które mogą doprowadzić do wycieku lub wybuchu baterii. Na szczęście, z uwagi na obecność elektrolitu w postaci żelu, tego typu wypadki występują znacznie rzadziej w porównaniu do akumulatorów Li-Ion, w których elektrolitem jest ciecz.
Akumulatory Li-Fe
Akumulator typu Li-Fe (litowo-żelazowo-fosforanowy) to kolejna odmiana akumulatorów litowo-jonowych. Modele te pojawiły się w odpowiedzi na zapotrzebowanie na wysokiej jakości baterie, które będą miały cechy akumulatorów Li-Po i Li-Ion, ale z jeszcze większą wydajnością prądową oraz większym bezpieczeństwem użytkowania. Akumulatory tego typu stosuje się głównie w motoryzacji, choć znajdują swoje miejsce także w robotyce czy modelarstwie. W przypadku replik ASG akumulatory te stanowią świetny kompromis pomiędzy bateriami Li-Po i Li-Ion o napięciu 7,4 i 11,1 V, ponieważ ich napięcie nominalne w pakiecie wynosi 9,9 V (po 3,3 V na ogniwo).
Akumulatory Li-Fe cechują się zastosowaniem elektrolitu w postaci fosforanu litu-żelaza (LiFePO4). Jest to nieorganiczny i nierozpuszczalny w wodzie związek, który doskonale sprawdza się w ogniwach. Do zalet stosowania tego rodzaju elektrolitu można zaliczyć bardzo dużą stabilność pracy w wysokich temperaturach, wysoką gęstość energii, stosunkowo długi czas eksploatacji oraz znacznie większe bezpieczeństwo stosowania.
Zalety akumulatorów Li-Fe:
-
wysoka tolerancja na głębokie rozładowanie,
-
odporność na niską i wysoką temperaturę,
-
wyższa wydajność prądowa (w stosunku do Li-Po i Li-Ion),
-
brak “efektu pamięci”,
-
liniowa i “płaska” charakterystyka rozładowywania,
-
duża pojemność w stosunku do rozmiaru.
Do wad akumulatorów Li-Fe możemy zaliczyć wyższą cenę oraz fakt, że do ich ładowania wymagana jest specjalistyczna ładowarka mikroprocesorowa.
Jak dbać o akumulatory Li-Po, Li-Ion oraz LiFe?
Na żywotność akumulatorów z rodziny Li (Li-Po, Li-Ion, LiFe) wpływa głównie ich eksploatacja oraz sposób ich ładowania. Baterie Li-Po, podobnie jak modele Li-Ion, powinno się przechowywać rozładowane na poziomie około 40%. Ponadto, w celu poprawy bezpieczeństwa przechowywania pakietu można zaopatrzyć się w specjalny, ognioodporny pojemnik lub torbę. Nie należy przechowywać razem luźnych akumulatorów. Pamiętaj, także, aby nie wystawiać akumulatorów na wysoką temperaturę i bezpośrednie światło słoneczne.
Aby nie dopuścić do zmniejszenia domyślnej pojemności ogniwa, należy unikać ich nadmiernego rozładowywania oraz przeładowywania. W tym celu należy zaopatrzyć się w odpowiednią ładowarkę.
Jaką ładowarkę do akumulatorów Li-Po, Li-Ion, LiFe wybrać?
Akumulatory Li-Fe, podobnie jak modele Li-Po i Li-Ion należą do jednej rodziny i wymagają stosowania odpowiedniej ładowarki. Na rynku dostępne są dwa podstawowe typy ładowarek. Są to:
-
Ładowarki sieciowe
-
Ładowarki mikroprocesorowe
Ładowarki sieciowe wyglądem przypominają ładowarki do akumulatorów NiMh, lecz pomiędzy nimi jest wiele istotnych różnic. Ładowarki te ładują poszczególne ogniwa do osiągnięcia odpowiedniego napięcia 4,2 V, które to osiągają w ok. ¾ czasu całego procesu ładowania. Następnie ładowarka płynnie zmniejsza napięcie ładowania aż dochodzi do zera. Po tym czasie ładowanie jest zakończone. Ładowarki sieciowe nie wymagają dodatkowego zasilacza.
Ładowarki mikroprocesorowe wykorzystują zaawansowany układ scalony, który kontroluje cały proces ładowania akumulatorów. Przewagą ładowarek mikroprocesorowych jest możliwość ustawienia wielu funkcji w tym: napięcie i dobór prądu, ładowanie z balanserem lub bez, zapamiętywanie ustawień oraz wiele innych. Co ważne, ładowarki mikroprocesorowe monitorują stan wszystkich ogniw w czasie rzeczywistym, a także informują o czasie zakończenia ładowania.
Wybierając ładowarkę należy bezwzględnie sprawdzić, do jakiego typu akumulatora jest ona przeznaczona. Jest to bardzo ważne, ponieważ korzystanie z niededykowanych urządzeń grozi uszkodzeniem baterii, co w bardzo skrajnych przypadkach może doprowadzić do zapalenia się akumulatora lub do wybuchu. W przypadku uniwersalnych ładowarek mikroprocesorowych ładowanie może przebiegać przy pomocy balansera.
Proces ładowania baterii Li-Po oraz Li-On
Proces ładowania baterii Li-Po oraz Li-Ion nie jest skomplikowany. Warto zwrócić uwagę na odpowiednie ustawienia ładowarki.
Podczas ładowania baterii Li-Po i Li-On kieruj się kilkoma podstawowymi zasadami:
-
Ładuj ogniwa napięciem stałym (poniżej 4,2 V) na każde ogniwo. Jeśli twój akumulator ma 2 pakiety, to napięcie na ładowarce powinno wynosić maksymalnie 8,4 V, jeżeli pakiet składa się z 3 ogniw to napięcie powinno wynosić 12,6 V itd. Ładowanie pakietu trwa od 60 do 90 minut.
-
Pakiet ładuj prądem o wartości 1C. Jest to wartość, która nie niszczy pakietów i zwiększa żywotność baterii. Większość dostępnych pakietów dopuszcza szybkie ładowanie prądem 2C, a nawet 4C jednak nie pozostaje to bez wpływu na żywotność akumulatora.
-
Korzystaj ze wbudowanego w ładowarkę balancera. Jest to niewielkie urządzenie elektroniczne, które jest włączane w obieg pomiędzy akumulatorem a ładowarką. Balancer kontroluje poziom napięcia ogniw i zapobiega ich przeładowaniu w przypadku wystąpienia różnicy w napięciu na poszczególnych ogniwach. Przykładowo, gdy jedno ogniwo będzie rozładowane do prądu 2,8 V, a drugie do 3,1 V to balancer odpowiednio rozdzieli napięcie, które otrzymuje od ładowarki, tak aby równomiernie naładować każde ogniwo.
-
Ładuj akumulatory z dala od ognia i łatwopalnych rzeczy np. w specjalnej torbie ognioodpornej. Nie zostawiaj ładujących się akumulatorów bez żadnego nadzoru.
-
Wbrew wielu opiniom akumulatory można wielokrotnie doładowywać. Nie ma to większego wpływu na ich żywotność. Nie należy jednak zbyt długo ładować baterii, ze względu na dużą ilość wydzielanego ciepła. Doskonale sprawdzą się częste, krótkie doładowywania niż jedno, trwające wielokrotnie dłużej.
Akumulatory NiMH
Akumulatory NiMH (niklowo-wodorkowe) to najstarsze i najtańsze baterie ze wszystkich wyżej wymienionych. Zbudowane są z katody w postaci niklowej płytki oraz z anody ze stopu metali. Tego typu akumulatory są tanie w produkcji, proste w eksploatacji oraz do działania nie wymagają stosowania specjalistycznej ładowarki. Ze względu na niskie koszty produkcji tego typu baterie najczęściej są dostarczane w zestawie wraz z replikami ASG.
Akumulatory NiMH są zbudowane z kilku (najczęściej 7 lub 8) ogniw o nominalnym napięciu 1,2 V, które są ze sobą połączone w sposób szeregowy. Sumaryczne 8 ogniw daje łączne napięcie 9,6 V. Akumulatory te występują w różnej pojemności i mogą być stosowane zarówno w karabinkach AEG, jak i pistoletach o napędzie elektrycznym.
Zalety korzystania z akumulatorów typu NiMH nie są znaczące. Wśród nich można wymienić dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne, przyjazność dla środowiska, możliwość recyklingu oraz proste przechowywanie i transport. Do zalet można zaliczyć także możliwość korzystania z prostej ładowarki sieciowej.
Największymi wadami korzystania z tego typu akumulatorów są:
-
niska wydajność względem nowoczesnych typów baterii,
-
duże rozmiary ogniw,
-
niewielkie napięcie ogniwa (1,2 V),
-
podatność na zmiany temperatur,
-
efekt pamięci - aby eksploatować akumulator poprawnie, należy przed ładowaniem zawsze go rozładować do "zera",
-
ograniczona żywotność,
-
wysokie samorozładowanie kosztem pojemności,
-
wymaga złożonego algorytmu ładowania.
Baterie NiMH - ładowanie
Ładowanie baterii NiMH odbywa się przy pomocy ładowarki sieciowej lub mikroprocesorowej, choć ta nie jest wymagana tak jak w przypadku akumulatorów Li-Po, Li-Fe czy Li-Ion. Sam proces ładowania baterii NiMH jest długi i wymaga zastosowania specjalnego wzoru. Warto dodać, że przez efekt pamięci, akumulatory nimh przed każdym ładowaniem powinno się rozładować do zera. Doładowywanie baterii spowoduje zmniejszenie jej pojemności i znacznie skróci jej żywotność.
Wzór na ładowanie baterii NiMH:
T - czas ładowania [h]
C - pojemność akumulatora (mAh)
I - prąd ładowania ładowarki (mA)
Przykład: akumulator ma pojemność 2600 mAh, a ładowarka ma prąd ładowania 400 mA. Po podstawieniu do wzoru otrzymujemy czas: T = 1,4 x 2600 / 400 = 9,1 h
Jaką ładowarkę do baterii NiMH wybrać?
Baterie typu NiMh nie wymagają stosowania zaawansowanej, mikroprocesorowej ładowarki. Jednak warto wiedzieć, że dołączane wraz z karabinkiem ładowarki do akumulatorów NiMH są często kiepskiej jakości i powodują skracanie żywotności akumulatora. Jeśli planujesz korzystać z dołączonej do karabinka baterii NiMH W celu podniesienia jakości tego typu baterii można zaopatrzyć się w lepszą ładowarkę niż tę, którą dołącza producent.
Jaki akumulator do repliki ASG wybrać? - podsumowanie
Wybór idealnego akumulatora do repliki ASG nie jest oczywisty. Szukając odpowiedniego modelu należy wziąć pod uwagę szereg czynników. Jeśli zależy Ci na mocnym akumulatorze, który będzie cechował się wysoką wydajnością, dużą pojemnością i niewielkim rozmiarem to polecamy wybrać akumulator Li-Po, Li-Ion lub Li-Fe. Jeżeli jednak planujesz korzystać z baterii typu NiMH, które są bezpieczniejsze w użytkowaniu i tańsze to zachęcamy do zaopatrzenia się w lepszej jakości ładowarkę. Bez względu na to, czy jesteś zainteresowany zakupem akumulatora NiMH, czy Li-on - zachęcamy do przejrzenia naszej oferty akumulatorów oraz ładowarek do replik ASG.